مهمان‌پرست: مشکلات کشور، راهکار می‌خواهد نه گریه
دوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته بیش از حد لازم وزن دیپلماسی را روی برجام بردند، گفت: حتی در بهترین زمانی که اومابا بود و جان کری هم پای صحبت‌هایش بود مشکلات اقتصادی ما حل نشد و تحریم برداشته نشد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ دومین قسمت از ویژه برنامه «وقت انتخاب» که به گفت‌وگو با داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اختصاص دارد، شامگاه امشب (چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت) از صفحه اینستاگرامی خبرگزاری فارس پخش شد.
در قسمت نخست برنامه «وقت انتخاب» که شب گذشته برگزار شد، رستم قاسمی وزیر سابق نفت، به سوالات خبرگزاری فارس پاسخ داد.
گزیده‌هایی از گفت‌وگوی فارس با مهمان‌پرست، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه را در ادامه می‌خوانید:
طرح بنزینی شما چیست؟ آیا شما می‌خواهید قیمت بنزین را به ۲۰ هزار تومان افزایش دهید؟
مهمان‌پرست: بحث ما این است که امروز یارانه سوخت می‌دهیم اما عادلانه نیست. یعنی هرکسی که سه ماشین داشته باشد به همان میزان از یارانه استفاده می‌کند و کسی که اصلاً ماشین ندارد، از یارانه نمی‌توانند استفاده کند.
- طرح ما این است که به جای اینکه سهمیه سوخت روی کارت ماشین داده شود، روی کارت ملی افراد داده شود و هر کسی هم که ماشین ندارد ماهیانه ۳۰ لیتر رایگان سهمیه سوخت دریافت کند.
- سهمیه یک خانواده 4 نفری 120 لیتر بنزین می‌شود. آن‌ها می‌توانند هر مقدار را خواستند مصرف کنند و بقیه را روی کارت ملی خود پس انداز کنند. دولت آن را به قیمت لیتری 20 هزار می‌خرد. البته برای اینکه نقدینگی ایجاد نشود گفته‌ایم هرکسی که بخواهد می‌تواند آن را به دولت بفروشد و ما به ازای آن، کالای ایرانی خرید کند. درواقع هر نفر هفتصد هزار تومان در ماه کالا خریداری کنند.
- کسانی که مصرف بالایی دارند ازجمله مسافربرها، جزو سهیمه تاکسی رانی حساب می‌شود و به همه این افراد اتوموبیل نو با مصارف ویژه با اقساط بلندمدت با بهره کم واگذار می‌شود.
- ما می‌خواهیم کاری کنیم که مصرف سوخت کنترل و جلوی قاچاق هم گرفته شود.
- این طرح فقط برای افرادی که از یک حدی بیشتر بنزین مصرف می‌کنند قیمت تصاعدی می‌شود.
شما با شنیدن اسم کولبران بغض نمی‌کنید؟
مهمان‌پرست: گریه کردن که دردی را دوا نمی‌کند. باید راه‌حل و مشکلات را پیدا کرد.
از قیمت نان بربری مطلع هستید؟
- کنجدی دو هزار تومان است که من هفته قبل در اُزگل خرید کرده‌ام. ساده هزار و پانصد تومان است.
یخچال خانه شما ایرانی است یا خارجی؟
- دو یخچال دارم. خارجی اش سامسونگ است و ایرانی هم یکی از مارک‌های ایرانی است که اسم خارجی دارد.
حقوق ماهانه شما چقدر است؟
- دوازده میلیون تومان
اموالتان را اعلام می‌کنید؟
دو آپارتمان دارم. یکی در ازگل که در آن زندگی می‌کنم، یکی هم که کوچک تر است در نارمک قرار دارد که مادرم در آن زندگی می‌کند. یک پژو 207 هم دارم که مشترک من و خانمم است.
صف مرغ و گوشت هم رفته‌اید؟
- در این ایام نه. ولی کلاً خرید گوشت را خودم انجام می‌دهم. چون از قبل که در منطقه پیروزی بودیم از یک فرد منصف خرید می‌کردم و الان هم همیشه از آنجا خرید می‌کنم.
شما اصلاح‌طلب هستید یا اصولگرا؟
- من عضو ائتلاف وحدت ملی هستم که فراجناحی است. زمان رفتارهای جناحی گذشته است.
برنامه شما در بورس چیست؟
- باید جلوی دخالت‌هایی که باعث ضرر مردم می‌شود را گرفت. کسانی که متضرر شده‌اند نیز باید حمایت شوند و بخشی از خسارت آن‌ها پرداخت شود.
نظر شما درباره دیپلماسی اقتصادی دولت کنونی چیست؟
انتقادات زیادی داریم. چند اشکال اساسی به سیاست خارجی دولت وارد است؛ یک اشکال این است که در طول سال‌های گذشته بیش از حد لازم وزن دیپلماسی را روی برجام بردند. فکر می‌کردند اگر توافق برجام انجام شود، همه مشکلات حل می‌شود و وعده هم دادند. اکثر وقت را برای مذاکرات گذاشتند. حتی در بهترین زمانی که اومابا بود و جان کری هم پای صحبت‌هایش بود مشکلات اقتصادی ما هم حل نشد و تحریم برداشته نشد.
- ما از برجام صرفاً استفاده سیاسی کردیم و همه فهمیدند ما حسن نیت داریم، ولی طرف مقابل به تعهدات عمل نکرد.
- همان زمان که برجام نهایی شده بود، در اروپا سفیر بودم. شرکت‌ها می‌آمدند و علاقه‌مند بودند همکاری کنند امّا در مرحله آخر، همکاری انجام نمی‌شد می‌گفتند از تحریم آمریکا می‌ترسیم.
- ما بیش از حد لازم روی برجام سرمایه‌گذاری کردیم. باید همزمان روابط دوجانبه‌مان را افزایش می‌دادیم و در همکاری‌های منطقه‌ای و چندجانبه وارد می‌شدیم. دیپلماسی اقتصادی از ضروری‌ترین بحث‌های اقتصادی است. امروز در دنیا روابط سیاسی بدون داشتن منافع اقتصادی معنا ندارد.
- اشکال دیگر سیاست خارجی ما این است که استراتژی برنامه بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت برای همه کشورها مشخص نیست. حداقل در ارتباط با بیست سی کشور مهم دنیا باید مشخص باشد.
- چرا وقتی راجع به چین می‌خواهیم طراحی 25 ساله داشته باشیم، عده‌ای می‌گویند می‌خواهند کشور را بفروشند، و عده‌ای هم می‌گویند همه مشکلات حل شد. هم با چین باید رابطه اقتصادی بلندمدت داشته باشیم هم آلمان و سایر کشورها. این یک ضعف است که در سیاست خارجی برنامه‌ریزی نمی‌کنید و منافع بزرگ تعریف نمی‌کند.
- در شرایط تحریمی هم می‌توانید برنامه‌های مشترک اقتصادی با کشورها تعریف کنید. در لهستان که سفیر بودیم دولتی سر کار آمد که همسو با ترامپ بود. من با آن‌ها صحبت کردم گفتم که شما 5 میلیارد یورو نفت و گاز مجبور هستید از روسیه وارد کنید که الان با آن‌ها مشکل دارید. تمام سیستم پالایشگاهی شما با نفت و گاز ما مطابقات دارد. حاضر هستیم توافق کنیم که در ده سال، 100 میلیارد یورو برنامه مشترک تفاهم کنیم. اگر آمریکا گفت ایران را تحریم کن، بگویید من 100 میلیارد منافع با ایران دارم تا شما را معاف کند.
- دو تا از بزرگترین کارخانجات حمل و نقل و واگن‌سازی در لهستان هستند که ما به آن‌ها نیاز داریم. ماشین‌آلات کشاورزی را از لهستان وارد می‌کنیم. همچنین کارخانجات ماشین معدن و کوره‌های فلزی ما و... لهستانی هستند.
فکر می‌کنید تأییدصلاحیت می‌شوید؟
- نمی‌دانم
اگر عضو شورا بودید رامین مهمان‌پرست را تأیید می کردید؟
- بله، برای اینکه سلایق و افراد مختلف در انتخابات حضور داشته باشند و مشارکت بالا رود.
اگر تأیید نشوید چکار می‌کنید و چطور به پیشبرد برنامه‌هایتان اقدام می‌کنید؟
- برنامه ما این است که به امور کشور کمک بشود و ساختارها درست شود. هر کسی که در رقابت نهایی پیروز شود و دولت را در دست بگیرد، حتماً تمام برنامه‌ها در اختیار او خواهیم گذاشت. هدف این است که این اصلاحات صورت بگیرد.
برخی بینندگان برنامه از شما پرسیده‌اند که احتمالاً شما می‌دانید که رأی نمی‌آورید. اگر این پیش‌فرض درست است، پس چرا ثبت نام کرده‌اید؟
- اصلاً فکر نمی‌کنم که رأی نمی‌آورم. مردم از تکراری بودن چهره‌ها و جریان‌ها خسته هستند. مردم در آخرین لحظه تصمیم‌هایی خواهند گرفت که ممکن است غافلگیرکننده باشد.
فکر می‌کنید چقدر رأی می‌آورید؟
- نمی‌دانم چقدر، ولی قابل توجه خواهد بود
رقیب اصلی شما چه کسی است؟
- رقیب اصلی من کسانی هستند که برنامه ندارند و فقط حرف‌های شعاری و احساسی می‌زنند و پاسخگو هم نیستند.
اگر قرار بود به نفع کسی کنار بروید، آن گزینه چه کسی است؟
- اگر قرار بود کنار بروم که اصلاً نمی‌آمدم
نمی خواهید بگویید رقیب اصلی خود را چه فردی می‌دانید؟
- اگر عضو جناح سیاسی خاصی بودم، جناح رقیب را رقیب خود می‌دانستم، ولی تشکل ما فراجناحی است. ما نود درصد کابیه را معرفی کرده‌ایم که افراد شاخصی از جریانات سیاسی در آن حضور دارند.
معاون اول دولت شما چه کسی است؟
- پنج شش پست را مخصوصاً خالی گذاشته‌ایم تا کنجکاوی مردم را برانگیزم.
اعضای اصلی کابیه خود را معرفی می‌کنید؟
- مثلاً‌برای بانک مرکزی آقای داوود دانش جعفری را در نظر گرفته‌ام.
با این افراد، صحبت هم کرده‌اید؟
- با برخی از قبل تماس داشته‌ایم ولی نه اینکه چه پست و سمتی به آن‌ها داده می‌شود. این‌ها پیشنهاد دولت ما است و اگر کسی آمادگی همکاری نداشته باشد، ما دو سه نفر دیگر جایگزین داریم.
- آقای رستم قاسمی را برای معاونت اجرایی در نظر گرفته‌ایم و آقای مهدی غضنفری را برای وزارت بازرگانی. دکتر شهبازی برای وزارت صنعت و معدن. برای اقتصاد هم سید شمس‌الدی حسینی.
- برای وزارت آموزش و پرورش خانم الهام یاوری را در نظر گرفته‌ایم.
- وزارت انرژی تعریف کرده‌ایم که قصد داریم از آقای اردکانیان استفاده کنیم.
- هفت خانم در کابینه خواهیم داشت که الهام امین زاده سخنگوی دولت خواهد بود. برای وزارت علوم نیز آقای دکتر زاهدی را مدنظر داریم که جوان و استاد دانشگاه هستند.
این ترکیب بیشتر از افراد اصولگرا هستند. شما گفتید کابینه من فراجناحی خواهد بود...
- ترکیب هم از احزاب اصولگراست هم از دولت فعلی و هم کسانی که اصولگرا محسوب نمی‌شود
- همه اقوام و مذاهب مختلف در کابینه حضور دارند. خانم ریگی که از اهل تسنن هستند نیز حضور خواهند داشت. دو روحانی نیز در کابینه داریم که یکی از آن‌ها آقای حسنی است که قبلاً قائم مقام نمایندگی ولی فقیه در بنیاد شهید بودند که ایشان را برای بنیاد شهید در نظر داریم. دیگری آقای احمدی هستند که که نماینده مجلس و سفیر بودند، ایشان را برای معاونت امور روحانیت رئیس‌جمهوری در نظر داریم.
چند درصد از مشکلات ناشی از سوءمدیریت است؟
- هشتاد درصد مشکلات داخلی ناشی از سوء مدیریت است.
- اولین اشکال کشور ما، ساختارهای اداری است که دچار ایراد هستند. دولت بزرگ، اقتصاد دولتی، بخش خصوصی ضعیف و قوانینی که به تولید و صادرات کمک نمی‌کنند، موانع ما هستند.
- اشکال دوم ما این است که هیچ دولتی نیامده که از قبل طرح و برامه جامعی آماده کرده باشد. قبل از تشکیل دولت به افراد مختلف می‌گویند طرحت را آماده کن و هر کسی برنامه‌ای می‌آورد، ولی جایی که این طرح‌ها مکمل و منسجم هم باشند وجود ندارد.
- مشکل سوم این است که چه کسانی می‌خواهند برنامه‌ها را اجرا کنند. افرادی نیاز است که متخصص، خلاق و سالم باشند. متأسفانه بخشی از مدیران آلوده به فساد می‌شوند.
از آقای ظریف در کابینه‌تان استفاده می‌کنید؟
- خیر. ایشان از دوستان ما هستند و فرد سالم و متدینی هستند که تخصص در گفت‌وگوی بین المللی دارند. ولی نیاز به مدیرانی داریم که توان مدیریت را در بهترین سطح داشته باشند. همچنین باید با بقیه مجموعه همخوانی داشته باشند.
به نظر شما فایل صوتی آقای ظریف را چه کسانی منتشر کردند و آیا عمدی بود؟
- این کار طراحی شده بود. خیلی آدم باید خوشبین باشد که فکر کند انتشار آن سهوی بوده است. احساس می‌کنم عمدی بوده است.
از جانب چه کسانی؟
- دو طرف همدیگر را متهم می‌کنند. من حدس می‌زنم برای ضربه زدن به منافع ملی و برای استفاده شخصی و جناحی این فایل منتشر شد.
- ظریف بی‌احتیاطی کرد. ایشان هنوز وزیر هستند؛ تاریخ شفاهی برای زمانی است که مثلاً ده سال از دوران مسئولیت گذشته و حساسیت خاصی وجود ندارد.
- ایشان به تیمی اعتماد کرده‌اند که گسترده است و قابلیت اعتماد نداشته‌اند.
- درباره محتوای فایل هم ایشان می‌گویند که من نظر شخصی‌ام را گفته‌ام. بله، نظر شخصی است، ولی این نظر شخصی را یک بار در یک جمع کارشناسی که همه سخنان محافظت می‌شود، مطرح می‌شود. مثلاً در شورای عالی امنیت ملی که قرار است تصمیم‌گیری بشود، شما باید نظر شخصی خودتان را بگویید. ولی وقتی با تیم خبرنگاری روبرو هستید که نباید به این راحتی تحلیل خود را بگویید.
محتوای فایل صوتی آقای ظریف دو اشکل اساسی دارد؛ اول اینکه من متوجه نمی‌شوم که چطور ما می‌توانیم بگوییم دیپلماسی یک بحث است و میدان یا دیپلماسی دفاعی روبروی آن است؟
- در دنیا می‌گویند دیپلماسی از مجموعه‌ای از مؤلفه‌ها تشکیل می‌شود. جایی دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی نیاز هست گاهی هم دفاعی. گاهی از قدرت نظامی استفاده می‌شود. همه این‌ها مکمل هم هستند و باید دیپلماسی را شکل دهند.
- اینکه انواع دیپلماسی را در مقابل هم قرار می‌دهند، جای تعجب دارد، بویژه راجع به سردار سلیمانی عزیز که اگر رشادت‌های ایشان نبود و اگر با توطئه‌ها و تروریسم داعشی مقابله نمی‌شد باید صبر می‌کردیم که داخل کشور بیایند و آنگاه با آن‌ها درگیر می‌شدیم.
- حتماً عقل حکم می‌کند برای حفظ امنیت ملی در بیرون مرزهای کشور با تروریست‌ها مقابله بشود تا مردم آسیب نبینند. جای تعجب دارد که چطور عملکرد سردار سلیمانی را در مقابل دیپلماسی قرار دادند.
فرق بغض بازنشسته‌ها در مواجه شدن با مشکلات‌شان با بغض آقای جهانگیری چیست؟
- کسانی که خودشان مقصر وضع فعلی هستند، نباید گریه کنند. از طرفی می‌گویند رئیس جمهور اختیارات لازم ندارد، از طرفی ده نفر از اعضای کابینه می‌آیند ثبت نام می‌کنند.
- کسانی که مسئولیت دارند پشت میکروفن گلایه می‌کنند و از نجات کشور حرف می‌زنند. چه چیزی را می‌خواهید نجات دهید؟ خودتان مشکلات را ایجاد کرده‌اید. مردم از این چیزها ناراحت می‌شوند.
این روزها برخی می‌گویند که عده‌ای به دنبال تشکیل دولت سوم روحانی هستند. آیا تشکیل دولت سوم روحانی مفید است یا مضر؟
- رویه‌ای که در 42 سال گذشته داشتیم و جناح‌ها حاکم بوده‌اند، اگر دو مرتبه همان روند ادامه پیدا کند و افراد خیلی خوبی هم باشند ولی آن تغییر بزرگ را ایجاد نکنند مردم دیگر نمی‌توانند فشارها را تحمل کنند. احتیاج به دولتی داریم که از همه نیروها استفاده کند و شجاعتش را داشته باشد.
برخی می‌گویند دولت به دنبال یک توافق برای انتخابات است. برخی هم می‌گویند دولت به دنبال توافقی برای ایجاد گشایش در کشور است. آیا می‌شود این تحلیل را پذیرفت که دولت به دنبال هر توافقی است تا سود خود را در آستانه انتخابات از آن ببرد؟
- اینکه می‌گویم نگاه‌های جناحی به ما آسیب می‌زند، برای همین است. یک جناحی دلش می‌خواهد در اسرع وقت به توافقی دست پیدا کند تا بهره برداری خودش را انجام دهد، حتی اگر منافع ملّی تأمین نشود. یک جناحی هم ممکن است بخواهد به هر قیمت که شده توافق حاصل نشود.
- ما باید کاری کنیم که در اولین فرصت توافق حاصل شود تا مشکلات از دوش مردم برداشته شود، در عین حال باید روابط دوجانبه اقتصادی با کشورها داشته باشیم.